Żelkot to specjalistyczna powłoka ochronna i dekoracyjna, stosowana głównie w przemyśle laminatów poliestrowych, a w szczególności w produkcji jachtów, łodzi, kamperów, przyczep czy basenów.
Jego zadaniem jest tworzenie gładkiej, szczelnej i estetycznej powierzchni, która skutecznie chroni materiał bazowy przed działaniem czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV, wilgoć, woda morska, substancje chemiczne czy zarysowania.
Na żelkot nakładana jest także farba antifouling'owa.
Żelkot nadaje także kolor i połysk, a jego trwałość wpływa bezpośrednio na wygląd i żywotność całego wyrobu.
Rodzaje żelkotów stosowanych w branży jachtowej
W produkcji jachtów i łodzi stosuje się różne rodzaje żelkotów, które różnią się między sobą bazą żywiczną, właściwościami mechanicznymi oraz odpornością na warunki atmosferyczne i chemiczne.
Najczęściej spotykane to:
Żelkoty ortoftalowe
- Baza chemiczna: kwas ortoftalowy (OP)
- Właściwości: Żelkoty ortoftalowe są stosunkowo tanie i łatwe w obróbce, ale mają ograniczoną odporność na działanie czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV, wilgoć czy środki chemiczne.
- Zastosowanie w jachtach: Najczęściej wykorzystywane są jako tzw. topkoty na elementach wewnętrznych łodzi, gdzie nie są narażone na bezpośrednie działanie słońca czy wody morskiej. Można je spotkać także w tanich elementach wyposażenia i konstrukcji, gdzie nie wymaga się najwyższej trwałości.
To rozwiązanie ekonomiczne, ale nie rekomendowane do powierzchni zewnętrznych jachtów, które są narażone na trudne warunki eksploatacyjne.
Żelkoty izoftalowe
- Baza chemiczna: kwas izoftalowy (IP)
- Właściwości: Żelkoty izoftalowe charakteryzują się znacznie lepszą odpornością na promieniowanie UV, hydrolizę oraz działanie wody i substancji chemicznych niż żelkoty ortoftalowe. Oferują też lepsze parametry mechaniczne i dłużej zachowują połysk oraz kolor.
- Zastosowanie w jachtach: Są powszechnie stosowane jako zewnętrzna powłoka kadłubów, pokładów i innych elementów jachtów, które muszą być odporne na intensywne działanie warunków atmosferycznych i wody morskiej. Szczególnie polecane są do wyrobów wysokiej jakości, gdzie liczy się trwałość i estetyka.
To standard w branży jachtowej, zapewniający długotrwałą ochronę i atrakcyjny wygląd jednostek pływających.
Polerowanie żelkotu
Żelkot epoksydowy
- Baza chemiczna: żywica epoksydowa
- Właściwości: Żelkoty epoksydowe wyróżniają się jeszcze lepszymi parametrami mechanicznymi niż żelkoty poliestrowe (w tym izoftalowe). Są bardzo twarde, odporne na ścieranie, uderzenia, wodę, chemikalia oraz mają bardzo wysoką przyczepność do podłoża. Mogą być barwione i często zawierają filtry UV, co dodatkowo chroni powierzchnię przed starzeniem się.
- Zastosowanie w jachtach: Stosowane są jako zewnętrzna powłoka (topcoat) na wyczynowych jachtach, łodziach oraz w miejscach, gdzie wymagana jest szczególna trwałość i odporność na skrajnie trudne warunki eksploatacyjne. Żelkot epoksydowy może być nakładany pędzlem lub natryskowo, a po utwardzeniu można go szlifować i polerować do wysokiego połysku.
To rozwiązanie premium, gwarantujące najwyższą ochronę i estetykę, ale jest droższe i wymaga większej staranności podczas aplikacji.
Podsumowanie
Wybór rodzaju żelkotu do jachtu zależy od oczekiwanej trwałości, odporności na warunki atmosferyczne oraz budżetu.
Żelkoty ortoftalowe sprawdzą się w tanich i wewnętrznych zastosowaniach, izoftalowe są standardem w produkcji kadłubów i pokładów, a epoksydowe zapewniają najwyższą ochronę i jakość, szczególnie w przypadku jachtów wyczynowych i ekskluzywnych.
Każdy z tych rodzajów pełni kluczową rolę w zabezpieczeniu i estetyce jachtów, wpływając na ich długowieczność i atrakcyjny wygląd