Sztormiak morski - wszystko, co musisz wiedzieć o odzieży morskiej

Żeglarstwo to nie tylko fascynujące przeżycia na morzu, przyjaźnie nawiązywane w trakcie rejsów, ale także bliskość z naturą. Żeglowanie to bycie z innymi na ograniczonej przestrzeni przez wiele dni, znoszenie zarówno słonecznych, jak i burzowych dni, co scala ludzi na całe życie.

Żeby w pełni cieszyć się tymi doświadczeniami, niezbędna jest odpowiednia odzież na różne warunki pogodowe. Odzież żeglarska musi być nie tylko oddychająca i wodoodporna, ale również wytrzymała.

Konwencjonalna odzież funkcjonalna nie wystarczy. Dlaczego system warstwowy jest ważny podczas żeglowania, czym jest "sztormiak" i jak znaleźć odpowiednią odzież żeglarską? Odpowiedzi znajdziesz poniżej.

Co to jest "sztormiak"?

Sztormiak to tradycyjna odzież ochronna noszona przez żeglarzy, określająca wodoodporną odzież wierzchnią. Skąd pochodzi nazwa "sztormiak"? Ten rodzaj odzieży żeglarskiej pierwotnie wykonywany był z tkaniny lnianej, której powierzchnię impregnowano olejem lnianym, aby uczynić ją wodoodporną.

Od połowy XIX wieku do uszczelniania tkaniny lnianej zaczęto używać gumy. Aby odzież pozostała wodoodporna, musiała być stale impregnowana olejem lub woskowana.

Dzięki wynalezieniu wulkanizacji możliwe stało się produkowanie wodoodpornej odzieży z powłoką gumową. Dziś tradycyjny sztormiak jest znacznie bardziej nowoczesny.

Od XX wieku gumowaną tkaninę zastąpiono syntetycznymi plastikami, takimi jak PVC. Obecnie większość tekstyliów dla żeglarzy wykonuje się z nowoczesnych tkanin syntetycznych, takich jak Sympatex czy Gore-Tex. Niemniej jednak, stara nazwa "sztormiak" nadal jest używana do określania odzieży wierzchniej dla żeglarzy, mimo że nowoczesna odzież żeglarska ma niewiele wspólnego z konwencjonalnymi sztormiaki.

Dlaczego potrzebujesz sztormiaka?

Sztormiak jest idealny do przeciwdziałania ekstremalnym warunkom pogodowym na otwartym morzu i zapewnia optymalną ochronę podczas żeglowania. Odzież całosezonowa jest oddychająca i jednocześnie chroni przed wilgocią oraz wiatrem. Dobry sztormiak wytrzyma wiele: chroni przed zimnem i wiatrem, wilgocią oraz rozpryskami wody.

Dlaczego sam sztormiak nie wystarczy?

Noszenie wodoodpornej odzieży żeglarskiej nie jest wystarczające, aby być gotowym na kolejną podróż żeglarską. Odzież żeglarska powinna być zawsze wodoodporna i wiatroodporna. Niestety, nie istnieje coś takiego jak ciepła odzież żeglarska, dlatego konieczne jest łączenie różnych warstw odzieży.

Choć istnieją sztormiaki wykonane z grubszego lub cieńszego materiału, nie mówi to nic o ich właściwościach termicznych. Często to oddychalność odzieży decyduje o tym, czy będziesz marzł podczas żeglowania. Jeśli wilgoć jest dobrze odprowadzana od ciała, żaden żeglarz nie będzie marzł.

Jaką odzież żeglarską potrzebujesz?

Wybór odzieży żeglarskiej zawsze zależy od warunków i miejsc użytkowania. Najpierw musisz zadać sobie pytanie, czy potrzebujesz kompletnego kombinezonu żeglarskiego, czy tylko kurtki lub spodni żeglarskich.

Z reguły rozróżnia się odzież żeglarską na żeglowanie przybrzeżne (Coastal & Inshore), żeglowanie na otwartym morzu (Ocean & Offshore) oraz żeglowanie regatowe (Racing). Odpowiednia odzież żeglarska zależy od rodzaju żeglowania.

Odpowiednia odzież żeglarska dla Ciebie zależy od następujących czynników:

• Częstotliwość przebywania na wodzie
• Pora roku
• Warunki pogodowe
• Rozmiar łodzi
• Rodzaj żeglowania: początkujący, rekreacyjne rejsy czy sportowe regaty
• Preferencje osobiste

Jakie właściwości musi spełniać odzież żeglarska?

Odzież żeglarska musi być wodoodporna, oddychająca i wytrzymała. Właściwa odzież na otwartym morzu odprowadza wilgoć i chroni zarówno przed wiatrem, jak i wodą. Jednocześnie odzież żeglarska powinna umożliwiać odprowadzanie pary wodnej z wnętrza. Ponadto komfort jest ważny, aby można było czuć się dobrze w odzieży żeglarskiej. W końcu, aby żeglować fachowo, wymagana jest swoboda ruchów.

Zasada trzech warstw: Jak się odpowiednio ubierać do żeglowania?

Ponieważ żeglowanie czasami bywa męczące, zalecana jest odzież funkcjonalna: zapewnia ona ciągłe odprowadzanie wilgoci i komfortowy klimat ciała. Szczególnie dla aktywności na świeżym powietrzu, sprawdza się tzw. wygląd cebuli. Łącząc różne warstwy odzieży, można elastycznie reagować na zmieniające się warunki pogodowe oraz na przemienne fazy aktywności fizycznej i odpoczynku. Zasada trzech warstw składa się z:

1. Warstwa bazowa Pierwsza warstwa odzieży na łódź powinna składać się z bielizny funkcjonalnej. Ta warstwa bazowa, znana również jako "baselayer", ma za zadanie odprowadzać pot od ciała.
   
   Warstwy bazowe często wykonane są z syntetycznych włókien, takich jak poliester. W niskich temperaturach zaleca się ciepłą warstwę bazową wykonaną z wełny merino.
2. Warstwa środkowa Warstwa środkowa zapewnia oddychalność, ochronę przed słońcem i izolację termiczną. Żeglarze nazywają warstwę środkową "mid-layer" lub warstwą izolacyjną. Ma ona za zadanie pochłaniać wilgoć z warstwy bazowej i jednocześnie utrzymywać ciepło ciała.
   
   W zależności od klimatu, warstwa środkowa może składać się z bluzy, koszulki, koszulki z długim rękawem lub kurtki softshellowej lub polarowej. W gorące dni warstwa środkowa może pełnić funkcję warstwy zewnętrznej.
3. Warstwa zewnętrzna Ostatnia, trzecia warstwa ("top layer") odzieży żeglarskiej składa się z oddychających sztormiaki. Warstwa zewnętrzna nie tylko ma za zadanie odprowadzać wilgoć, ale także chronić przed warunkami pogodowymi. Dlatego odzież żeglarska ma klejone szwy i wodoodporne zamki błyskawiczne, co zapewnia idealną ochronę przed wilgocią.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie odzieży żeglarskiej?

1. Swoboda ruchów Dopasowanie i swoboda ruchów są ważne, ponieważ zarówno zbyt ciasne, jak i zbyt szerokie ubrania mogą być uciążliwe i przeszkadzać podczas rejsu. Aby sprawdzić swobodę ruchów, można po prostu zgiąć kolana i obrócić tułów, jakby obsługiwać wyciągarkę.
   
   W ten sposób zauważysz, czy możesz wykonywać wszystkie ruchy bez przeszkód, czy czujesz się ograniczony przez odzież. Po tym można stanąć i rozciągnąć się maksymalnie. Ubrania żeglarskie powinny dobrze leżeć zwłaszcza na ramionach, kolanach i pośladkach.
2. Dopasowanie: Odzież na łódź powinna być dostosowana do ciała. Zwłaszcza spodnie żeglarskie można dostosować w okolicy talii do własnego obwodu pasa za pomocą pasków lub klamer. Podczas przymierzania należy sprawdzić, czy ubrania można samodzielnie założyć i dostosować.
   
   W kurtkach żeglarskich dół można zazwyczaj dopasować za pomocą elastycznej taśmy, aby chronić przed wodą i wiatrem. Nogi i rękawy odzieży żeglarskiej powinny być możliwe do ściągnięcia paskiem lub rzepem.
3. Rozmiar kołnierza: Kołnierz powinien być jak najściślejszy, aby chronić przed wilgocią, wiatrem i zimnem. Jednak kołnierz nie powinien uciskać. Najlepiej jest przymierzyć ubrania zarówno z kapturkiem schowanym, jak i z kapturem na głowie.
   
   Z kapturem na głowie nadal powinno być możliwe swobodne poruszanie głową i widzenie wszystkiego.
4. Kieszenie w kurtce: Znaczenie dodatków takich jak kieszenie w kurtce żeglarskiej nie powinno być niedoceniane.
   Są one nie tylko odpowiednie do przechowywania chusteczek, ale także ogrzewają ręce w chłodne dni na morzu.
   
   Istnieją nawet kurtki żeglarskie ze specjalnie wyściełanymi kieszeniami do tego celu. Jednak powinny być one zawsze szczelne lub mieć odpływ podczas żeglowania.

Jak dbać o sztormiaki i odzież żeglarską?

Przed praniem należy zwrócić uwagę na wszyte instrukcje pielęgnacyjne producenta i usunąć grube zabrudzenia pod bieżącą wodą. Ponadto należy zamknąć wszystkie zamki błyskawiczne i rzepy oraz zdjąć kaptur z kołnierza.

Dla odzieży żeglarskiej odpowiedni jest cykl prania dla łatwych w pielęgnacji tkanin w temperaturze 40 stopni Celsjusza z minimalną ilością detergentu.

Należy unikać przy pielęgnacji sztormiaka:

• Detergentów z wypełniaczami, wysoką zawartością mydła lub zapachami
• Płynów zmiękczających lub wybielaczy
• Prasowania
• Prania chemicznego

Pamiętaj, że odpowiednia odzież żeglarska to klucz do komfortowego i bezpiecznego żeglowania. Wybierz mądrze i ciesz się każdą chwilą na wodzie!