Kotwica to jeden z kluczowych elementów wyposażenia każdej jednostki pływającej. Jej zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności łodzi poprzez unieruchomienie jej na wodzie, najczęściej poprzez zakotwiczenie w dnie akwenu.
Marek
Wybór odpowiedniego typu kotwicy ma znaczenie nie tylko ze względu na bezpieczeństwo, ale i komfort obsługi jachtu w różnych warunkach. Współczesny rynek oferuje wiele rodzajów kotwic, z których każda znajduje zastosowanie w określonych sytuacjach i na różnym podłożu.
Tabela najpopularniejszych typów kotwic i ich zastosowań
| Rodzaj kotwicy | Charakterystyka | Najlepsze zastosowanie |
|---|---|---|
| Danforth | Płaska, lekka, ze skrzydłami | Dno piaszczyste, muliste |
| Bruce (Claw) | Prosta, jednoczęściowa konstrukcja | Dno piaszczyste, skaliste |
| Delta | Trójkątny lemiesz | Uniwersalna, różne rodzaje dna |
| CQR (pługowa) | Ruchomy lemiesz, kształt litery J | Dno gliniaste, żwirowe |
| Admiralicji (rybacka) | Klasyczna, z poprzeczką | Dno kamieniste, wodorosty |
| Składana (drapak) | Wieloramienna, składana | Małe łodzie, dno z zaczepami |
| Grzybkowa | Ciężka, kształt grzyba | Dno bardzo miękkie, błoto |
| ROCNA, Britany, Fortress | Nowoczesne, hybrydowe rozwiązania | Uniwersalne, różne podłoża |
Wprowadzenie do rodzajów kotwic
Wybór kotwicy powinien być dostosowany do rodzaju uprawianej żeglugi, typu łodzi oraz najczęściej napotykanych warunków dna. Inny typ kotwicy zalecany jest do lekkich łodzi śródlądowych, inny do potężnych jachtów morskich.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze rodzaje kotwic wykorzystywanych współcześnie, wraz z charakterystyką ich zastosowań.
Kotwica Danforth
To jeden z najbardziej rozpoznawalnych i popularnych typów kotwic. Charakteryzuje się dużą siłą trzymania przy stosunkowo małej masie.
Zbudowana z dwóch szerokich skrzydeł (ramion) i trzonu, łatwa do przechowywania dzięki płaskiej budowie. Najlepiej sprawdza się na dnie piaszczystym i mulistym.
Słabiej trzyma się podłoża kamienistego czy porośniętego wodorostami. Często stosowana jako podstawowa kotwica na jachtach oraz łodziach śródlądowych i morskich.
Kotwica Bruce (Claw)
Model ten wyróżnia prosta, solidna konstrukcja wykonana z jednego kawałka metalu. Szybko wtapia się w dno i utrzymuje łódź nawet podczas zmiany ustawienia lub ciągnięcia.
Najlepsza do dna piaszczystego i skalistego, jednak może nie sprawdzać się na dnie silnie porośniętym glonami. Dobrze prezentuje się na dziobie jachtu i jest łatwa w obsłudze.
Kotwica Delta
Współcześnie bardzo ceniona, ma trójkątny lemiesz ze zbalansowanym środkiem ciężkości. Zaliczana do kotwic uniwersalnych ze względu na dobre właściwości trzymania na większości rodzajów dna: piaszczystym, mulistym, gliniastym.
Ułatwia szybkie i skuteczne zakotwiczenie niezależnie od warunków, dlatego często stosowana jest na czarterowanych jednostkach oraz jako kotwica ratunkowa.
Kotwica CQR (pługowa)
Posiada charakterystyczny, ruchomy lemiesz (często porównywany do pługa, bardzo często stosowany na jachtach kilowych). Unikalna budowa powoduje, że bardzo dobrze zagłębia się w gliniastym, żwirowym, mulistym i piaszczystym podłożu.
Popularna w żeglarstwie morskim i przy długim cumowaniu w rejonach o zmiennych warunkach dna.
Kotwica Admiralicji (rybacka)
To klasyczny typ kotwicy z poprzeczką stabilizującą, znany od wieków. Skuteczna na dnie kamienistym, żwirowym lub porośniętym, gdzie inne typy mogą mieć problem z zakotwiczeniem.
Obecnie rzadziej stosowana na małych łodziach ze względu na znaczną wagę i nieporęczność, ale nadal spotykana na starych statkach i w muzeach morskich.
Kotwica składana (drapak, grapnel)
Wyposażona w składane, wieloramienne łapy, zajmuje niewiele miejsca po złożeniu. Znakomicie sprawdza się jako kotwica awaryjna, na pontonach, kajakach i małych łodziach rekreacyjnych.
Idealna do kotwiczenia na dnie pełnym kamieni, korzeni, zaczepów czy przy niewielkich jachtach czarterowych.
Kotwica grzybkowa
Charakterystyczna dzięki ciężkiej, masywnej części głównej w kształcie grzyba. Polecana na bardzo miękkich dnach – błoto, muł – gdzie może zaryć się głęboko i trzymać z dużą siłą.
Z powodu znacznej wagi, rzadko stosowana na jachtach, ale popularna jako kotwica stacjonarna przy bojkach lub małych pomostach.
Nowoczesne kotwice hybrydowe: ROCNA, Britany, Fortress
Najnowsze modele łączą zalety różnych koncepcji konstrukcyjnych, zapewniając wysokie siły trzymania i niezawodność na różnych rodzajach dna.
Stosowane są zarówno w żeglarstwie rekreacyjnym, jak i profesjonalnym. Często wykonane ze stali nierdzewnej lub innych wytrzymałych materiałów, dzięki czemu są lekkie i odporne na korozję.
Na co zwracać uwagę przy wyborze kotwicy?
- Typ dna akwenów – na piaszczystych najlepiej sprawdzi się Danforth lub Delta, na czysto błotnistych grzybkowa, a na skalistych Bruce, CQR lub Admiralicji.
- Wielkość i masa jednostki – im większa łódź, tym większa, cięższa i mocniejsza powinna być kotwica.
- Warunki żeglugi – przy słabszych wiatrach wystarczy lżejsza kotwica, w trudnych warunkach warto mieć dwa typy na pokładzie.
- Łatwość obsługi i przechowywania – istotne szczególnie na małych łodziach lub jachtach z ograniczoną przestrzenią.
Podsumowanie
Każdy rodzaj kotwicy znajduje swoje zastosowanie w zależności od warunków wodnych i specyfiki żeglugi. Kluczem do bezpieczeństwa jest świadomy wybór oraz umiejętność obsługi wybranej kotwicy.
Współczesny żeglarz powinien rozważyć posiadanie na swoim jachcie przynajmniej dwóch różnych kotwic, by móc radzić sobie w różnych warunkach, zwiększając tym samym bezpieczeństwo swoje i załogi.
Zrozumienie właściwości poszczególnych typów kotwic pozwala na bardziej świadome, skuteczne i bezpieczne żeglowanie zarówno na śródlądziu, jak i na pełnym morzu.