Zacznijmy od konkretów – rekiny NIE są maszynami do zabijania, za jakie je uważamy. Rocznie ginie od ich zębów średnio 5-10 osób na całym świecie. Dla porównania? Hipopotamy zabijają około 500 ludzi rocznie, a komary... miliony. Więc nie, rekiny generalnie nie są niebezpieczne dla człowieka, choć oczywiście zdarzają się wyjątki.
Pamiętam, jak pierwszy raz zobaczyłem rekina podczas nurkowania na Malediwach. Byłem przerażony, choć to był "tylko" rekin rafowy. Czułem, jak serce wali mi jak młotem.
A wiecie co? Ta ryba zignorowała mnie kompletnie i odpłynęła swoją drogą. I właśnie wtedy dotarło do mnie, że cały ten strach, który nosiłem w sobie od dzieciństwa po obejrzeniu "Szczęk", to w dużej mierze hollywoodzka propaganda.
Kluczowe informacje z wpisu:
- Rekiny nie jedzą ludzi - rocznie ginie od nich 5-10 osób na świecie
- Rekin młot jest jeszcze mniej agresywny wobec ludzi
- Warunki zwiększające ryzyko ataku rekina (Mętna woda, Świt/zmierzch, miejsca występowania fok)
Czy rekiny jedzą ludzi?
Krótko: nie. Rekiny nie traktują nas jako posiłku. Jesteśmy dla nich... no, nijacy. Za mało tłuszczu, za dużo kości. Rekiny wolą foki, lwie morskie, ryby i kałamarnice – coś, co daje im dużo energii w małym opakowaniu.
Większość ataków rekinów to tak zwane "testowe ugryzienia". Rekin widzi coś na powierzchni (często deskę surfingową, która z dołu wygląda jak foka), podpływa, ugryzie raz dla sprawdzenia i... odpływa rozczarowany.
Niestety, jedno ugryzienie rekina to nie jest jak ugryzienie psa. Mamy tu do czynienia z potężną szczęką i ostrymi jak brzytwa zębami, więc nawet "test" może skończyć się tragicznie.
Spotkałem kiedyś starszego surfera w Australii, który przeżył atak rekina. Pokazał mi bliznę na nodze i powiedział: "Wiesz, ten rekin był bardziej zaskoczony niż ja. Ugryzł raz i spadał, jakby się zastanawiał, co to za gówno właśnie spróbował".
Czy rekiny atakują ludzi?
Atakują, ale bardzo rzadko. W 2023 roku na całym świecie odnotowano około 70 nieśmiertelnych ataków i mniej niż 10 śmiertelnych. To przy MILIARDACH wejść do oceanu rocznie. Szansa, że zaatakuje was rekin, jest mniejsza niż to, że trafi was piorun.
Większość ataków dzieje się w określonych warunkach:
- Mętna woda (rekin nie widzi dobrze, co to jest)
- Świt lub zmierzch (pora karmienia rekinów)
- Miejsca, gdzie łowią foki (rekin myśli, że jesteście foką)
- Po sztormach (ryby są zdezorientowane, rekiny bardziej aktywne)
Sam nurkuję od lat i zawsze sprawdzam warunki. Jeśli woda jest mętna, zostaję na plaży. To nie paranoja, to zwykły rozsądek.
Ilość ataków rekinów na ludzi ze skutkiem śmiertelnym w 2025
Sprawdziłem najnowsze dane i jest ich więcej niż bym chciał przyznać. Do 1 października 2025 roku odnotowano 9 śmiertelnych ataków rekinów na całym świecie. To już przekracza średnią z ostatnich lat, choć rok jeszcze się nie skończył.
Szczególnie tragiczny okazał się rok dla Australii. W Australii doszło do 4 śmiertelnych ataków w 2025 roku, co stanowi prawie połowę wszystkich przypadków śmiertelnych na świecie.
Jeden z ostatnich przypadków wstrząsnął opinią publiczną – 6 września 2025 roku w Sydney (plaża Long Reef w północnym Sydney). Doświadczony surfer Mercury Psillakis, mąż i ojciec małej córki, zginął podczas ataku rekina Australia: "Really dramatic" - CBS News.
To była jedna z najbardziej dramatycznych sytuacji – Mercury zauważył rekina wcześniej i ostrzegał innych surferów, próbując bezpiecznie wrócić do brzegu.
W 2025 roku Australia poniosła największe straty:
- Western Australia – 1 śmiertelny atak
- Queensland – 1 śmiertelny atak
- New South Wales – 1 śmiertelny atak (wspomniany przypadek z Sydney)
- South Australia – 1 śmiertelny atak
W marcu 2025 roku surfer zginął na odludnej plaży w Western Australia podczas surfowania na płytkiej wodzie, a w lutym 17-letnia osoba została zaatakowana śmiertelnie przez rekina Shark attack kills surfer off Sydney beach in Australia | News | Al Jazeera.
Co ważne – łącznie było 49 ataków rekinów w 2025 roku (do 1 października), z czego tylko 9 zakończyło się śmiercią. To pokazuje, że mimo tych tragicznych przypadków, większość spotkań z rekinami nie kończy się najgorzej.
Dla porównania – w USA odnotowano 16 ataków rekinów, ale żaden z nich nie był śmiertelny. To pokazuje, że szybka reakcja służb ratunkowych i dostęp do opieki medycznej mają ogromne znaczenie.
Co jedzą rekiny?
To zależy od gatunku, a mamy ich ponad 500!Wielkie białe rekiny, te najbardziej znane, polują głównie na ssaki morskie – foki i lwie morskie.
Ich technika? Atak od dołu z ogromną prędkością. Czasem wyskakują kompletnie z wody. To niesamowite zjawisko, które miałem szczęście zobaczyć w RPA – z bezpiecznej odległości, oczywiście.
Rekiny młoty jedzą głównie płaszczki, raja i małe ryby. Mają ten dziwny kształt głowy nieprzypadkowo – rozstawione szeroko receptory elektryczne pomagają im wykrywać zwierzęta zakopane w piasku.
Rekiny wielorybie, największe ryby na świecie, to... wegetarianie. No dobra, nie do końca, ale żywią się planktonie, drobnymi rybkami i krylem, które filtrują przez ogromną paszczę. Nurkowanie z rekinami wielorybimi to jedno z najbardziej surrealistycznych doświadczeń w moim życiu – masz obok siebie zwierzę wielkości autobusu, które kompletnie cię ignoruje.
Czy rekin młot jest groźny?
Rekin młot wygląda jak coś z koszmaru – ta głowa sprawia, że wydaje się obcy i niebezpieczny. Ale w praktyce? To jeden z mniej agresywnych rekinów wobec ludzi.
Z około 10 gatunków rekinów młotów tylko trzy (młot wielki, młot gładki i młot łopatogłowy) są na tyle duże, żeby teoretycznie mogły stanowić zagrożenie dla człowieka. I nawet te duże gatunki są zwykle bardzo płochliwe. Wolą uciekać niż atakować.
Miałem okazję nurkować z młotami na Galapagos. Te zwierzęta są niesamowicie eleganckie pod wodą, poruszają się jakby tańczyły. Ale też bardzo ostrożne – trzymały się w bezpiecznej odległości, obserwując nas z ciekawością, ale bez agresji.
Odnotowano zaledwie kilkanaście ataków młotów na ludzi w historii, i żaden z nich nie był śmiertelny. Dla porównania – psy zabijają rocznie około 25 000 osób na świecie.
Moja konkluzja
Po latach nurkowania i obserwowania tych zwierząt uważam, że największym zagrożeniem dla rekinów jesteśmy my, nie odwrotnie. Zabijamy rocznie 100 MILIONÓW rekinów – dla płetw do zupy, dla sportu, przypadkowo w sieciach.
Rekiny są kluczowe dla ekosystemów oceanicznych. Bez nich łańcuch pokarmowy się rozpadnie. A my się ich boimy przez jeden film z 1975 roku i sensacyjne nagłówki w mediach.
Nie mówię, żeby przestać szanować ocean i jego mieszkańców. Rekin to nadal dziki drapieżnik i należy zachować ostrożność. Ale może warto przestać je traktować jak potwory? Bo jeśli coś jest tu potworem, to raczej nie rekin.